"Ποδοσφαιρίζοντες Νεανίες..."

Ένας από τους πρώτους συλλόγους που ασχολήθηκαν με το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα υπήρξε ο Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος. Ο Πανελλήνιος, σύλλογος της "καλής" αθηναϊκής κοινωνίας, ιδρύθηκε με σκοπό την γυμναστική εκπαίδευση των νέων της χώρας, που ήταν προορισμένοι να υπηρετήσουν την Ελλάδα στα πεδία των μαχών κυρίως. Εκεί που θα πραγματωνόταν επιτέλους η Μεγάλη Ιδέα και η φυλή θα συναντούσε το ιστορικό της πεπρωμένο. Αυτός ήταν και ο ρόλος που το επίσημο εθνικό ιδεολόγημα απέδιδε στην φυσική αγωγή. Στόχος ήταν η δημιουργία μιας σφριγηλής και ρωμαλέας νέας γενιάς, ικανής να κατακτήσει τις εθνικές επιδιώξεις. Για τον λόγο αυτό τα ατομικά κυρίως αθλήματα με καθαρά γυμναστικό χαρακτήρα υπήρξαν τα εκλεκτά των αθλητικών συλλόγων της εποχής, που -όπως και ο Πανελλήνιος- ιδρύονταν με πυκνή συχνότητα στα τέλη του 19ου αιώνα, σε όλα τα αστικά κέντρα του ελληνισμού, εντός ή εκτός του ελληνικού κράτους. Στον Πειραιά (Πειραϊκός Σύνδεσμος), στην Αθήνα (Πανελλήνιος Γ.Σ., Εθνικός Γ.Σ. κ.λπ.), στην Θεσσαλονίκη (Ουνιόν Σπορτίφ -κυρίως από το εβραϊκό στοιχείο της πόλης, Όμιλος Φιλομούσων), στη Σμύρνη (Απόλλων, Πανιώνιος), στην Κωνσταντινούπολη (Πέρα Κλουμπ, Ήφαιστος), στην Πάτρα (Παναχαϊκός Γ.Σ.) και αλλού.

Παρά ταύτα το ποδόσφαιρο με τη μεγάλη του διεισδυτικότητα ανάμεσα στους νέους αθλητές, ώθησε τους συλλόγους να δημιουργήσουν ποδοσφαιρικές ομάδες (συνήθως αποτελούμενες από αθλητές άλλων τμημάτων των συλλόγων αυτών κυριότερα, αθλητές του στίβου). Οι ποδοσφαιρικές ομάδες του Πανελληνίου ήταν από τις πρώτες που έδωσαν ποδοσφαιρικούς αγώνες. Συνήθως αυτά τα παιχνίδια λάμβαναν χώρα στο "Ποδηλατοδρόμιο" του Νέου Φαλήρου. Εκεί δηλαδή που είναι σήμερα το Γήπεδο Καραϊσκάκη και που τότε αποτελούσε το μοναδικό ποδοσφαιρικό χώρο της Ελλάδας. Στη Μεσολυμπιάδα μάλιστα στα 1906 ένα συγκρότημα του Πανελληνίου Γ.Σ. με την προσθήκη ποδοσφαιριστών από άλλες ομάδες, όπως ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, αντιμετώπισε εν είδη Εθνικής Ελλάδος ένα συγκρότημα από τη Δανία. Στο ημίχρονο οι Δανοί ήταν μπροστά στο σκορ με 9-0 και -λογικά- δεύτερο ημίχρονο δεν έγινε ποτέ.
Παρά ταύτα ο Πανελλήνιος Γ.Σ. αρνήθηκε επίμονα να δημιουργήσει ξεχωριστό ποδοσφαιρικό τμήμα. Κάποιοι ποδοσφαιριστές του δημιούργησαν το Γουδή, έναν από τους ενδοξότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της προϊστορίας του ελληνικού ποδοσφαίρου και κατόχου πολλών Πρωταθλημάτων Ελλάδος της εποχή που αυτά διοργανώνονταν σε περιστασιακή βάση από τον ΣΕΓΑΣ, δηλαδή τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Δυστυχώς ο σύλλογος του Γουδή διαλύθηκε αμέσως μετά τον 2ο Πάγκ. Πόλεμο. Να ποια ήταν η επίσημη στάση του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου για το ποδόσφαιρο και τον αποπροσανατολισμό που επιφέρει στο γνήσιο γυμναστικό ιδεώδες διότι:
«απομακρύνει τους μαθητάς από των τακτικών γυμναστηρίων προς προφανή ζημίαν της αληθούς γυμναστικής και αυτών τούτων των ατάκτως ανά τας οδούς και τα ρύμας της πόλεως ποδοσφαιριζόντων νεανιών και παίδων»