"Κοντά στη Δόξα μια στιγμή..."

Ο θρύλος λέει πως στα 1918 με το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (του Μεγάλου Πολέμου όπως τον έλεγαν τότε σε όλη την Ευρώπη) μια μονάδα Βρετανών στρατιωτών στρατοπέδευσε στη Δράμα. Οι φαντάροι απαλλαγμένοι σχετικά από το βαρύ πρόγραμμά τους μια και οι εχθροπραξίες είχαν πια τελειώσει, έβρισκαν χρόνο να παίζουν "φούτμπολ" στις αλάνες της πόλης. Συχνά μάλιστα για να συμπληρώσουν τις ενδεκάδες τους χρησιμοποιούσαν και μερικούς ντόπιους νέους . Έτσι έφτασε το ποδόσφαιρο στη Δράμα για να παραμείνει και μετά την αποχώρηση των Βρετανών, καθώς ένα χρόνο αργότερα, στα 1919, οργανώθηκε ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος στην πόλη, ο "Πηλεύς", από νέους χριστιανούς και μουσουλμάνους δραμινούς.
Λίγο μετά ο σύλλογος θα διευρυνθεί με καινούρια στελέχη και θα μετονομαστεί σε Γυμναστικός Σύλλογος η Δόξα. Χρώματά του το λευκό και το μαύρο, ενώ πρώτο του σύμβολο θα είναι το τριφύλλι με καθένα από τα αρχικά Γ.Σ.Δ. γραμμένο στο κάθε του φύλλο.
Σύντομα η "Δόξα" δίνει τον πρώτο της αγώνα με αντίπαλο τη πολύ γειτονική Καβάλα και κερδίζει με 3-0, στα 1927 αποκτά  ιδιόχρηστο γήπεδο με ξύλινες κερκίδες, γίνεται μέλος της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, οργανώνει Πανθρακινούς Αγώνες, κατασκευάζει σκοπευτήριο, καλλιεργεί αρκετά αθλήματα και είναι ο πρώτος σύλλογος στη Βόρειο Ελλάδα που ιδρύει τμήμα γυναικείου στίβου στα 1938.

Όμως η μεγάλες στιγμές για το δραμινό ποδόσφαιρο θα έρθουν μέσα στη δεκαετία 1950-1960. Τότε απέκτησε νέο έμβλημα, έναν μαύρο αετό που αντικατέστησε το τριφύλλι και τότε θα βρεθεί τρεις φορές στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος πράγμα πρωτοφανές για επαρχιακή ομάδα. Και τις τρεις θα αντιμετωπίσει τον μεγάλο Ολυμπιακό εκείνης της δεκαετίας που κατέρριπτε το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Στον τελικό του 1954 θα χάσει με 2-0, σ' εκείνον του 1958 με το βαρύ 5-1, ενώ την επόμενη χρονιά θα φτάσει πολύ κοντά στον τίτλο αφού θα προηγηθεί με 1-0, αλλά τελικά θα χάσει κι αυτό το Κύπελλο με 2-1.

Φυσικά παιδί της Δόξας υπήρξε και ο πρώτος (για χρόνια μάλιστα ο μόνος) πραγματικός έλληνας προπονητής. Ο μακαρίτης συμπαθέστατος παππούς των ελληνικών γηπέδων, ο Πάνος Μάρκοβιτς.




Με αφορμή τη Δόξα έχουν γράψει ο Νίκος Ξυδάκης και ο Θοδωρής Γκόνης ένα πολύ όμορφο τραγούδι. Ακούστε το εδώ: Δόξα Δράμας (Νίκος Ξυδάκης-Θοδωρής Γκόνης, δίσκος "Κοντά στη Δόξα μια Στιγμή.")

Παίγνιον Σφαίρας

Επιστολικό δελτάριο (σα να λέμε καρτ-ποστάλ) των αρχών του 20ου αι. που απεικονίζει παιδιά στο Πεδίον του Άρεως να επιδίδονται σε "παίγνιον σφαίρας", δηλαδή "foot ball"  όπως διευκρινίζει.
Το Πεδίο του Άρεως (εδώ μια σύντομη, αλλά διεξοδική αναφορά στο ιστορικό του)υπήρξε ένας από πρώτους χώρους που στήθηκαν αυτοσχέδια ποδοσφαιρικά γήπεδα. Πολλές ποδοσφαιρικές ομάδες μάλιστα δημιουργήθηκαν σε περιοχές κοντά σ' αυτό και το χρησιμοποίησαν ως "έδρα". Ο Ατρόμητος Αθηνών ιδρύθηκε λίγα μέτρα πιο κάτω, στην Πλατεία Κυριακού (πολύ περισσότερο γνωστή σαν Πλατεία Βικτωρίας), ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών επίσης χρησιμοποιούσε το Πεδίο του Άρεως για να δίνει αγώνες και φυσικά οι αθλητές του Πανελληνίου Γ.Σ. το προτιμούσαν για να παίζουν μπάλα αν και ο σύλλογός τουςαρνήθηκε επίμονα να δημιουργήσει ποδοσφαιρικό τμήμα, αφού θεωρούσε το "παίγνιον σφαίρας" ανάρμοστο για την καλή αθλητική εκπαίδευση των νέων.

Οι Βραδύποροι κι οι Ταλαίπωροι.

Πρόκειται για τον αρχαιότερο σταθερό αγώνα παλαιμάχων ποδοσφαιριστών στον κόσμο καθώς διεξάγεται εδώ και 49 χρόνια κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Ξεκίνησε στα 1961 από μια ιδέα του παλιού ποδοσφαιριστή -και εκείνη τη  περίοδο προπονητή της Προοδευτικής - του Γιούρκα Σεϊταρίδη, παππού του σημερινού παίκτη του Π.Α.Ο. Πρόθυμα συνεργάστηκαν μαζί του για την υλοποίηση του πράγματος ο δημοσιογράφος Νίκος Τσαμπίδης, ο προπονητής και πρώην αμυντικός του Ολυμπιακού Θανάσης Σούλης και ο παράγοντας της προοδευτικής Λάμπρος Τσεμπεράκης. Έτσι στήθηκε ο πρώτος αγώνας ανάμεσα στους παλαιμάχους της Προοδευτικής και σ' εκείνους του Ολυμπιακού, ανήμερα τη Μεγάλη Παρασκευή του 1961. 
Με προφανή σκώπτική διάθεση οι ομάδες των παλαιμάχων ονομάστηκαν Βραδυποριακός (παλαίμαχοι Ολυμπιακού) και Ταλαιπωριακός (παλαίμαχοι Προοδευτικής).
Από τότε ο αγώνας διέξαγεται χωρίς καμμιά διακοπή κάθε χρόνο, την ίδια μέρα.
Φυσικά σκοπός δεν είναι η νίκη, αλλά η συμμετοχή και συχνά καλούνται να συμμετάσχουν και να τιμηθούν παλαίμαχοι και άλλων ποδοσφαιρικών ομάδων.
Οι εισπράξεις πάνε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, ενώ ρεκόρ συμμετοχών κατέχει ο Ηλίας Ρωσίδης του Ολυμπιακού που έχει αγωνιστεί σε όλους τους αγώνες αν και ξεπέρασε πλέον τα 80 του, καθώς γεννήθηκε στα 1927 και σταμάτησε το αγωνιστικό ποδόσφαιρο ακριβώς στα 1961, όταν διοργανώθγηκε και το πρώτο "ντέρμπι" Ταλαιπωριακού-Βραδυποριακού.
Επίσης ο Ανδρέας Μουράτης, ο επικός "Μιζούρι" ή "Μουράτ Ασλάν", αγωνιζόταν μέχρι τα εβδομήντα του.

Ένα άλλο ρεκόρ, ηλικιακό αυτή τη φορά, ανήκει στον αείμνηστο παππού των ελληνικών γηπέδων Αχιλλέα Γραμματικόπουλο (προπολεμικό τερματοφύλακα του Ολυμπιακού και της Εθνικής Ελλάδος) που πρόλαβε το 2008, στα 101 του χρόνια, να δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα του αγώνα εκείνης της χρονιάς.
Ο μεγάλος Μπάμπης Κοτρίδης, το χαλκέντερο αμυντικό χαφ του Ολυμπιακού που ως εν ενεργεία ποδοσφαιριστής κατάφερε να κερδίσει δέκα πρωταθλήματα και ισάριθμα κύπελλα (ρεκόρ απλησίαστο) και που στην καριέρα του εκτέλεσε 38 πέναλτι και ευστόχησε στα 36, "έφυγε" πέρυσι, Μεγάλο Σάββατο, μόλις μια μέρα μετά τη βράβευσή του στον συγκεκριμένο αγώνα.

Αν και δεν έχει σημασία, να πούμε ότι στα 49 παιχνίδια που έχουν γίνει ως τώρα ο Βραδυποριακός έχει 45 νίκες, τρεις έχει ο Ταλαιπωριακος και ένα ματς έχει λήξει ισόπαλο.